Βασίλη κάτσε φρόνιμα/να γίνεις νοικοκύρης
Ναι, είναι γνωστό πως η παραίνεση στην επιτυχία, η ενθάρρυνση και η προτροπή να γίνει κάποιος πετυχημένος στη ζωή του έχει τη μυρωδιά της σύμβασης, του όλα παραμένουν ίδια. Αν πάντως έχει ενδιαφέρον ένα τέτοιο θέμα, αξίζει να ψάξει κανείς όχι την αρνητική του πλευρά, αλλά τη θετική.
Έτσι, όταν ο ρέμπελος γιος δεν υπακούει στη γονική συμβουλή του δημοτικού τραγουδιού εγγράφεται στα κατάστιχα των αποτυχημένων, ασχέτως αν απόρροια της ανυπακοής και του στραβωμένου χαρακτήρα του είναι η συμμετοχή του στον ξεσηκωμό των συνελλήνων στο παιχνίδι της απελευθέρωσής τους, πράγμα το οποίο, με τον καιρό, τον επαναφέρει στα κιτάπια των πετυχημένων. Όσο η επιτυχία ήταν συνδεδεμένη με την κοινωνική καταξίωση και αναγνώριση, με το ηθικό μέρος δηλαδή της ιστορίας, το πράγμα άντεχε. Απ’ όταν όμως οι Μαυρομιχαλαίοι κομμάτιασαν τον Καποδίστρια, επειδή νοιάζονταν για την δική τους επικράτεια, το δικό τους προσωπικό συμφέρον, για τι είδους επιτυχία να μιλήσεις; Απ’ όταν δηλαδή, έγινε ξεκάθαρο πως το ζήτημα αφορούσε το πορτοφόλι – you know, portofoli – γυαλιστερά κοστούμια και μαύρα τζάμια αυτοκινήτων, το έργο έκατσε.
Αντιθέτως, έχει σημασία να δούμε την αποτυχία σαν μήτρα της επιτυχίας. Η αποτυχία είναι κομμάτι μιας διαδικασίας γνώσης, μάθησης και πιθανής εντέλει επιτυχίας όσων έχουν τη δύναμη να κατανοήσουν τι τους συμβαίνει. Και μόνον έτσι νομίζω πρέπει να την βλέπουμε, έτοιμοι να εισπράξουμε την αποτυχία μας χωρίς να κάνουμε πίσω από το στόχο μας. Είναι γνωστά τα παραδείγματα μεγάλων καλλιτεχνών, αλλά και επιστημόνων, που μεγαλούργησαν, ενώ απέτυχαν στις ακαδημαϊκές τους σπουδές (τον Νταλί τον διώξαν απ’ τη Σχολή του και ο Αϊνστάϊν δεν μπόρεσε ποτέ να πάρει το δίπλωμα των μαθηματικών). Αλλά και τόσα άλλα παραδείγματα έχουμε, τα οποία εντέλει επιβεβαιώνουν πως η «επιτυχία» είναι μια σχετική έννοια που την κανονίζουν οι ίδιοι οι άνθρωποι, και άρα το να «αποτύχεις» είναι κάτι σχετικό που δοκιμάζει την αντοχή σου στην απόφαση, στον σκοπό σου. Δεν χρειάζεται να πέσεις απ’ το μπαλκόνι, ούτε να ξεκινήσεις πόλεμο με το σόι σου, αν αποτύχεις κάποια στιγμή.
Ευλογημένη αποτυχία, με το γατίσιο βήμα, υπόγεια και διαβρωτική, μόνον εσύ μπορείς να κάνεις ασκήσεις απίσχνανσης του υπερτροφικού, τριφηλού ΕΓΩ. Μόνον εσύ μπορείς να καταφέρνεις τα αναγκαία, συντριπτικά χτυπήματα. Και τότε η πλευρά της «αποτυχίας» μπορεί να αναδείξει εκείνο το πρόσωπο, το δυνατό, που καταφέρνει να μαλακώσει το εγώ του, το καταφέρνει να κάνει δυο βήματα πίσω για να ξανασκεφτεί τον αρχικό του στόχο, αποδεχόμενος την αρνητική κριτική των άλλων, την δική του δηλαδή αποτυχία, και να ξαναπροσπαθήσει.
Και είναι τότε που υποχωρεί το σκοτεινό και η ζωή νικά.